Haram Yiyen Harami Olur

Tarihçi Aşık Paşazade anlatıyor:
Sultan II. Murad’a artan savaş masraflarını karşılamak üzere, acil para lazım olmuş. Çandarlı Halil Paşa’ya huzuruna çağırtmış. Varlıklı büyük bir aileden gelen Çandarlı2nın elinde büyükçe bir meblağ olduğunu biliyormuş. Borç istemiş:

“Sefer masarifati için akçe gerektür, vadesi geldükte iade etmek şartıyla bir miktar akçe viresun” (Savaş para lazım, belirli bir vade ile senden ödünç para istiyorum)

Çandarlı Halil Paşa:
“Tedarük içün biraz mühlet lazım, kangi miktar virebileceksem bugün, yarın arz iderum.” (Parayı toparlamak için biraz zaman lazım, toparlar toparlamaz gelir, verebileceğim kadarını veririm.)
Fazlullah Paşa, padişahın borç istediği haberini nasılsa duymuş. Duyar duymaz da huzuruna koşmuş:
“Kul kısmından borç alınmaz! Diye adeta çıkışmış padişaha, “”Şevketlü Hünkarım, padişahlar borç almazlar.”
“Lazım oldukça başkaca çare kalur mi ki, vezirum?”
“Padişahlara hazine gerektür Hünkarım! Müsaade buyrulursa size hazine toplayalım.”
Sultan II.Murad sakin sakin sormuş:
“ Nasıl toplayacaksun ey benum vezirum?”
Fazlullah Paşa cevap vermiş:
“Ahali sayenüzde zengincedur, malları-mülkleri çokçadur. Bir yolunu bulup ellerunden almak münasiptur. Böylece hazine tedariki yapmış oluruz. Leşker gazadan geru kalmaz.”
Sultan II.Murad öfkeyle yerinden fırlamış:
“Bre Fazlullah!” diye gürlemiş, “Bu nasıl söz söylemektur? Bilmez misun kim bizum mülkümüzde üç helal lokma var: bunlardan birincisi madenlerumuzdur, ikincisi vergilerdur, üçüncüsü harp ganimetleridir. Bizum leşkerumuz gaziler leşkirudur kim kursaklarına haram lokma girmez. Şol padişah kim leşkerine haram lokma yedirur o leşker harami olur. Haraminin sebati yoktur. Bir küçük zorluk gördükte firara kadem basar. Biz leşkerumuze haram lokma yedurmezuz. Söylediklerun duymaz olam.”

Yavuz Bahadıroğlu’nun Biz Osmanlılıyız eserinden alıntıdır.